ข้อกำหนด และขอบเขตงานต่างๆ สำหรับช่างแอร์ก่อนติดตั้ง
โดยทั่วไปผู้ซื้อเครื่องปรับอากาศไม่เน้นเรื่องงานติดตั้งเว้นถ้าเจอกับงานโครงการมักจะระบุเงื่อนไขข้อกำหนดต่าง ๆ ให้กับผู้ขายที่ต้องมีหน้าที่ปฏิบัติตาม ซึ่งตกมาถึงช่างติดตั้งเครื่องปรับอากาศ
ผู้ปฏิบัติงานโดยข้อกำหนดต่าง ๆ มีพื้นฐานดังนี้
1. ขอบเขตงาน
หมายถึงหน้าที่ที่ต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดไว้ให้ครบสมบูรณ์ เช่น
- ชนิด แบบ บีทียู ของเครื่องปรับอากาศ ติดตั้งเสร็จใช้งานได้ มีการรับประกันผลงาน/อะไหล่ 2-5 ปี
- สถานที่ ห้องที่ระบุตามแบบ ผัง ให้ถูกต้อง
- การใช้วัสดุอุปกรณ์ที่ต้องได้มาตรฐาน มอก.
2. วัตถุประสงค์
- เพื่อให้ได้เครื่องปรับอากาศที่มีประสิทธิภาพใช้งานสูงสุด
- ประหยัดพลังงาน การบำรุงรักษา
3. ข้อกำหนดทั่วไป
เครื่องปรับอากาศต้องผลิตประกอบในประเทศหรือยุโรป ญี่ปุ่น อเมริกา ภายใต้ลิขสิทธิ์ License มีเอกสารยืนยันครบถ้วน และต้องเป็นฉบับจริงมาสำแดงเท่านั้น
4. คุณลักษณะเฉพาะ (ชนิดแขวนใต้ฝ้าเพดาน)
- มีแผ่นฟอกอากาศ มีมอก. 2134-2545 มีมาตรฐาน ISO9001 14001 TIS 18001 ค่า EER (Energy Efficiency Ratio) พร้อมหนังสือรับรองจากสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) ฉลากประหยัดไฟเบอร์ 5 พร้อมหนังสือรับรองประสิทธิภาพการประหยัดไฟจากการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.)
- เครื่องระบายความร้อน Condensing Unit ตัวถัง Casing แผ่นเหล็กเคลือบ Electro Galvanized Sheet หนา 0.8 มม. ผ่านการอบเคลือบสีป้องกันสนิม Powder Paint
- เครื่องอัดน้ำยา Compressor แบบหุ้มปิดมิดชิด Hermetic Rotary ไม่เกิน 2000 บีทียู Scrool เกิน 20000-40900 บีทียู R22 ระบบไฟ 220-380V/1-3PH/50HZ มีมาตรฐาน ARI
- คอยล์ระบายความร้อน Condenser Coil ทำด้วยท่อทองแดงไร้ตะเข็บ จัดเรียง 2 แถว/พื้นที่หน้าตัด 4.50 ตารางฟุต มีครีบอลูมิเนียม Aluminum Fin ระบายความร้อน 14 ครีบ/ระยะ 1 นิ้ว สำหรับเครื่องขนาดเกิน 15000 BTU/H ท่อทองแดงต้องทำร่องเกลียวบนผิวด้านใน Inner Grooved
- พัดลมระบายความร้อน Condenser Fan เป็นแบบใบพัด Propeller มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 18 นิ้ว ใช้ Motor ขับตรง Direct Drive หรือต้องใช้แผง Grille ปรับทิศทางลมเฉียง 45 องศา ตามความเหมาะสม
- อุปกรณ์อื่น ๆ อย่างน้อยต้องประกอบด้วย Power Relay 1PH. หรือ Compressor Magnetic Contactor สำหรับระบบไฟ 3PH. Compressor/Fan Over Load Protection Device-Filter Drier-Refrigerant Service Valve
5. เครื่องส่งลมเย็น Fancoil Unit ตัวถัง Casing
ทำด้วยแผ่นเหล็กเคลือบหนาไม่น้อยกว่า 5 มม. ช่องจ่ายไม่น้อยกว่า 2 ทิศทาง คอยล์ส่งลมเย็น Evaporator Coil ทำด้วยท่อทองแดงไร้ตะเข็บชนิดทำร่องเกรียวบนผิวด้านใน จัดเรียงไม่น้อยกว่า 3 แถว พื้นที่หน้าตัดไม่น้อยกว่า 2.0 ตารางฟุต และมีครีบอลูมิเนียม Aluminum Slit Coated Fin อัดติดแน่นกับท่อทองแดงด้วยวิธีกลไม่น้อยกว่า 16 ครีบ/ระยะ 1 นิ้ว และผ่านการทดสอบรอยรั่วและขจัดความชื้นจากโรงงานผู้ผลิต พัดพลมส่งลมเย็น Evaporator Fan เป็นแบบหอยโข่ง Centrifugal จำนวนไม่น้อยกว่า 2 ชุด มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางไม่น้อยกว่า 6 นิ้ว มอเตอร์ขับตรง Direct Drive ปรับความเร็วได้ 3 ระดับ 220V/1PH/50HZ
เครื่องควบคุมอุณหภูมิแบบรีโมทมีสาย/ไร้สายสามารถตั้งอุณหภูมิแสดงเป็นตัวเลข Digital 15-30 องศา/ตั้งเวลาเปิดปิด/ปรับความเร็วพัดลมได้ 4 ระดับ Auto-Hi-Mid-Low Dry Mode ควบคุมความชื้นได้ Sleep Mode-Safe Energy Mode/จอ LCD ไฟส่องสว่าง เครื่องควบคุมอุณหภูมิ Capillary Tube แผ่นกรอง/ฟอกอากาศ ท่อน้ำยา Type L อุปกรณ์ควบคุมอุณหภูมิ
6. การติดตั้ง
ต้องจัดให้มีวิศวกรที่ได้รับอนุญาตให้ประกอบวิชาชีพวิศวกรรมในสาขาวิศวกรรมเครื่องกล หรือสาขาวิศวกรรมไฟฟ้ากำลัง ทำหน้าที่รับผิดชอบในการควบคุมการติดตั้ง และจัดหาวัสดุอุปกรณ์ให้เป็นไปตามข้อกำหนดและมาตรฐานการติดตั้ง พร้อมลงนามรับรองผลการทอสอบการทำงานของเครื่องปรับอากาศเมื่อติดตั้งแล้วเสร็จ
- แผนการเข้าทำงานการติดตั้งให้อยู่ในดุลยพินิจของผู้ซื้อ ขาแขวน ขาตั้ง ให้ซ่อมหรือเปลี่ยนใหม่ ทาสีกันสนิม
- การใช้สายไฟฟ้า เซอร์กิต เบรกเกอร์ ตู้สวิตท์ตัดตอนต้องมีมอก. ขนาดและการติดตั้งให้เป็นไปตามมาตรฐานของการไฟฟ้านครหลวง เดินสายร้อยท่อ EMT มีข้ออ่อนกั้นน้ำก่อนเข้าชุด Condensing ต้องมีเบรกเกอร์ควบคุมเครื่องปรับอากาศแต่ละชุดที่ Load Center ของอาคาร การเดินท่อทองแดงชนิด Type L และมีมาตรฐานรับรองจากเจ้าของผลิตภัณฑ์ ให้เดินขนานและตั้งฉากกับอาคาร มี Pipe Sleeve อุดช่องว่างด้วยวัสดุกันน้ำ ครอบท่อปิดส่วนของท่อน้ำยาที่อยู่ภายนอกด้วยราง PVC ติดตั้ง Diver Strainer กรองความชื้น Sight Glass ในระบบท่อน้ำยา การทดลองเดินเครื่องจะต้องวัดอุณหภูมิ Hi-Low Pressure กระแสไฟฟ้าที่ใช้งานก่อนวันมอบ
7. จัดทำแบบแปลน Asbuilt Drawing
ทั้งแบบ Hard Copy จำนวน 3 ชุด ขนาด A3 และ File ในรูปแบบ AutoCAD Format (Asbuilt Drawing) ผังที่แสดงให้เห็นถึงตำแหน่งคุณลักษณะของระบบและอุปกรณ์ต่าง ๆ จัดทำคู่มือการใช้อุปกรณ์ต่าง ๆ 3 ชุด ระบบท่อน้ำยาต้องอัดไนโตรเจน เทสรั่ว ที่ความดันไม่น้อยกว่า 300PSI
8. ความรับผิดชอบ
ต้องมีหน่วยงาน Service And Support เข้าบริการตามระยะเวลาที่กำหนดไว้ และต้องรับผิดชอบต่อค่าใช้จ่ายทั้งหมด
9. การส่งและการตรวจรับ Delivery And Acceptance Test
นำอุปกรณ์ที่จะใช้ในการติดตั้งมาให้ตรวจสอบก่อนว่าเป็นของใหม่ถูกต้องได้มาตรฐานก่อนนำไปติดตั้ง มีการประชุมปรึกษาปัญหาอุปสรรคระหว่าการปฏิบัติงาน และต้องจัดส่งรายงานให้ประจำทุก ๆ เดือนจนกว่าจะเสร็จ จะต้องจัดทำขั้นตอนการตรวจรับอุปกรณ์โดยละเอียด ใช้เวลาการตรวจรับไม่น้อยกว่า 7 วัน ตามแบบฟอร์มในการทดลองเดินเครื่องปรับอากาศพร้อมถ่ายภาพละเอียดทุกเครื่อง
10. การรับประกัน
ต้องรับประกันอายุการใช้งานคอมเพรสเซอร์ไม่ต่ำกว่า 5 ปี และอุปกรณ์ไม่ต่ำกว่า 1 ปี นับตั้งแต่ลงนามในเอกสารส่งมอบงาน และจัดส่งช่างมาล้างเครื่องปรับอากาศอย่างน้อยทุก ๆ 3 เดือน
ในกรณีระหว่างรับประกันหากพบว่ามีอุปกรณ์ หรือวิธีการดำเนินการผิดพลาดไม่ถูกต้อง ไม่เรียบร้อยในเวลา 2 ปี ต้องดำเนินการแก้ไขให้ถูกต้องอย่างรวดเร็ว ความเสียหายใด ๆ ที่เกิดจากการปฏิบัติงานของผู้รับจ่างต้องรับผิดชอบทุกกรณี ไม่ว่าจะเป็นอุปัทวเหตุหรือเหตุสุดวิสัย
11. มาตรฐานฝีมือช่าง
ผู้รับจ้างต้องมีและใช้ผู้ผ่านการทดสอบมาตรฐานฝีมือช่าง จากคณะกรรมการการกำหนดมาตรฐานและทดสอบฝีมือแรงงาน หรือผู้มีวุฒิบัตรระดับปวช., ปวส., และปวท. หรือเทียบเท่าจากสถาบันการศึกษาที่ พ. รับรองให้เข้ารับราชการได้ ในอัตราไม่ต่ำกว่าร้อยละ 10 ของแต่ละสาขาวิชาช่าง และต้องมีช่างอย่างน้อย 1 คนในแต่ละสาขาช่างดังต่อไปนี้ เช่น ช่างติดตั้งและเดินสายไฟฟ้าภายในอาคาร ช่างเครื่องทำความเย็นและเครื่องปรับอากาศ ช่างเชื่อมแก๊ส ไฟฟ้า ช่างท่อสุขภัณฑ์ ช่างไม้ ก่อสร้าง ฯลฯ ซึ่งต้องทำบัญชีแสดงจำนวนช่าง พร้อมทั้งระบุชื่อช่างผู้ที่ผ่านการทดสอบมาตรฐานฝีมือช่าง หรือผู้มีวุฒิบัตรดังกล่าวนำมาแสดงพร้อมหลักฐานต่าง ๆ ต่อคณะกรรมการการตรวจสอบการจ้างหรือผู้ควบคุมงาน และพร้อมที่จะให้ตรวจสอบดูได้ตลอดเวลาการทำงานตามสัญญา
(บทความนี้ต้องการให้ทราบถึงความรับผิดชอบของผู้ขาย ของช่าง ของเจ้าของผลิตภัณฑ์ที่ต้องมีต่อผู้ซื้อ ตามข้อกำหนดที่มีแบบอย่าง มีข้อสัญญาระหว่างผู้ซื้อและผู้ขาย ส่วนเนื้อหานำจากแบบข้อกำหนดของส่วนราชการ เอกชน งานโครงการที่เกี่ยวข้อง และจากผู้เขียน)
ขอบคุณที่มา : สมาคมผู้ค้าเครื่องปรับอากาศไทย