โครงการ “พลังคิด สะกิดโลก” ตระหนักถึงการใช้พลังงานไฟฟ้าอย่างรู้คุณค่า
“พลังคิด สะกิดโลก” เป็นโครงการสร้างจิตสำนึกให้เด็ก เยาวชนไทยได้เห็นคุณค่า ตระหนักถึงการใช้พลังงานไฟฟ้าอย่างรู้คุณค่า วันนี้...บรรยากาศในโรงเรียนคงอยู่ในกระแสตื่นตัวอย่างเอาจริงเอาจัง
เสมอใจ ศุขสุเมฆ ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน กระทรวงพลังงาน บอกว่า เอาจริงเอาจังหลังจากที่โครงการประกาศรับสมัครเข้าร่วมแข่งขันจะมีคำสั่งแต่งตั้งคณะทำงานภายในโรงเรียนที่จะเข้ามาบริหารจัดการเรื่องการลดใช้พลังงาน การใช้ไฟ
“ผู้อำนวยการจะลงนาม มอบนโยบายเป็นเรื่องเป็นราวหลายๆโรงเรียนประมาณร้อยละ 80 ดำเนินการอย่างเป็นรูปธรรม ปรับเปลี่ยนกันตั้งแต่ระดับนโยบาย ขั้นตอนต่อมาก็จะมีการประกาศมาตรการประหยัดพลังงานของโรงเรียน ลงบันทึกเป็นคำสั่ง”
ถามว่า...ทำอะไรกันบ้าง นโยบายก็คือ ผู้บริหารจะสั่งการสร้างการมีส่วนร่วม ดึงบุคลากร ครู นักเรียน นักการภารโรง เข้ามามีส่วนร่วมทั้งหมดในการคิด...วางแผนหามาตรการประหยัดพลังงานให้ได้ 10 เปอร์เซ็นต์ตามเป้าหมายกติกาที่วางเอาไว้
เป้าหมายประหยัดไฟ 10 เปอร์เซ็นต์ที่คิดไว้แล้ว ก็มาถึงขั้นลงมือปฏิบัติ ดำเนินการให้ได้ เพื่อโรงเรียนจะได้มีสิทธิ มีโอกาสเข้าแข่งขันในรอบต่อไป
มาตรการที่ส่วนใหญ่ทำกัน ก็คือ เปิดแอร์กี่โมง ปิดกี่โมง จะปิดไฟห้องเรียน...ช่วงเวลาไหนบ้าง พร้อมจัดให้มีสายตรวจพลังงาน ให้มีสภานักเรียนที่เข้ามารับผิดชอบดูแลเรื่องนี้อย่างเอาจริงเอาจัง
“สายตรวจพลังงาน” จะทำหน้าที่โดยนักเรียนที่ได้รับมอบหมาย แต่ละห้อง...เป็นความรับผิดชอบที่จะต้องเดินตรวจว่าแต่ละห้องเรียน “ปิด” หรือ “ไม่ปิด” ไฟตามมาตรการที่วางเอาไว้
นอกจากนี้ยังต้องดูด้วยว่า “เครื่องปรับอากาศ” ตั้งอุณหภูมิตามที่ได้กำหนดไว้หรือเปล่า อุปกรณ์ต่างๆที่วางแผนเอาไว้ เมื่อใช้เสร็จเรียบร้อยแล้วมีการถอกปลั๊ก ปิดสวิตช์เรียบร้อยดีหรือไม่
และเมื่อถึงเวลาเลิกเรียนของแต่ละวัน สายตรวจพลังงานก็จะทำหน้าที่อีกรอบหนึ่ง ก่อนที่ทุกคนจะกลับบ้าน
คำถามมีว่า นอกจากการลดใช้พลังงานแบบตรงๆ ปิดไฟ ปิดแอร์ ปรับอุณหภูมิ มาตรการอื่น วิธีอื่นที่โรงเรียนต่างๆนำมาใช้แบบไม่น่าเชื่อมีมากน้อยแค่ไหน?
เสมอใจ บอกว่า เกี่ยวกับมาตรการทั่วไปในการลดใช้พลังงาน นอกจากการปฏิบัติลงมือจริงแล้ว บางโรงเรียนก็ยังนำเอาความรู้ ความเข้าใจเรื่องการลดใช้พลังงานอย่างรู้คุณค่าสอดแทรกเข้าไปกับวิชาเรียนที่สามารถปรับได้ อาทิ การบูรณาการการเรียนการสอนวิชาคณิตศาสตร์กับการคำนวณค่าไฟ การลดใช้พลังงาน วิชาวาดเขียน ก็เอาเรื่องการประกวดภาพวาดการลดใช้พลังงานเข้ามาเสริม...เป็นการปลูกฝังโดยอ้อมให้เด็กๆได้ซึมซับ
ยิ่งไปกว่านั้น บางโรงเรียน สภานักเรียนก็ลงพื้นที่ชุมชนรอบโรงเรียน ไปบ้านนักเรียน พบผู้ปกครองให้เข้าร่วมกิจกรรมพลังคิดสะกิดโลกในแต่ละพื้นที่ เพื่อขยายวงการอนุรักษ์ลดใช้พลังงานอย่างรู้คุณค่าอย่างเต็มรูปแบบ
บางแห่งก็มีกิจกรรมเดินรณรงค์ชุมชนให้ช่วยกันประหยัดพลังงาน เกินขอบเขตการแข่งขัน แต่ปฏิบัติอย่างจริงจัง...กติกาการแข่งขันในช่วงแรกก็ตั้งไว้แค่ โรงเรียนลดการใช้พลังงาน 10 เปอร์เซ็นต์ แต่โครงการที่เกิดขึ้นต่อยอดเพิ่มขึ้นมา อาจเป็นเพราะในโรงเรียน นักเรียนทำแล้วได้ผลก็อยากจะขยายแนวคิดไปยังครอบครัว ชุมชนให้เกิดการเปลี่ยนแปลง ลดใช้พลังงานอย่างรู้คุณค่ามากขึ้น
ความคืบหน้าโครงการ “พลังคิด สะกิดโลก” วันนี้...คัดเลือกสุดยอดโรงเรียนลดใช้พลังงานระดับจังหวัดเรียบร้อยแล้ว มีโรงเรียนชนะเลิศระดับจังหวัดทั้งประเภทอนุบาล-ประถมศึกษา และประเภทมัธยมศึกษาหรือเทียบเท่า ทั้งสิ้น 152 โรงเรียน ซึ่งจะได้รับทุนสนับสนุนการศึกษาโรงเรียนละ 250,000 บาท
โครงการแรกเริ่มมีโรงเรียนเข้าร่วมทั้งหมด 8,478 โรงเรียน ผลปรากฏว่าสามารถประหยัดไฟฟ้าในช่วง 3 เดือน ลดลง 18.3 ล้านหน่วย หรือคิดเป็นร้อยละ 19.6...คิดเป็นเงินที่ประหยัดได้มูลค่า 84.6 ล้านบาท
หากลดใช้พลังงานต่อเนื่องต่อไปตลอดทั้งปี จะสามารถลดการใช้พลังงานได้มากถึง 73.1 ล้านหน่วยต่อปี...คิดเป็นเงินที่จะประหยัดได้สูงถึง 338.5 ล้านบาทต่อปี
คาดการณ์ได้ว่า ถ้าหากทุกโรงเรียนเป้าหมายทั่วประเทศ จำนวน 16,182 โรงเรียน เข้าร่วมโครงการและสามารถลดใช้พลังงานอย่างจริงจังตลอดทั้งปี จะประหยัดพลังงานได้ถึง 1,170 ล้านหน่วย
คิดเป็นเงินที่จะประหยัดได้สูงถึง 5,415 ล้านบาท
“แผนรณรงค์ลดการใช้พลังงานอย่างยั่งยืนในสถานศึกษา” เท่าที่เห็นผ่านตา ค่อนข้างจะเขียนได้ดีโดยทั่วไปจะใกล้เคียงกัน เริ่มจากที่ผ่านมาในรอบคัดเลือกทำอะไรไปบ้าง แผนการลดการใช้พลังงานอย่างยั่งยืนที่จะทำต่อในวันที่ 1-30 มิถุนายน นั้นเป็นอย่างไรบ้าง...การตัดสินรอบนี้ จะเดินหน้าไปสู่การแข่งขันระดับภาค
“โรงเรียนแต่ละแห่งก็จะมีขั้นตอนละเอียด จะใช้การวางแผน ปฏิบัติแล้วก็ติดตามผล...ขั้นปฏิบัติอาจจะไม่ถึงขั้นปั่นไฟใช้เอง แต่มีบางโรงเรียนที่ใช้ห้องเรียนธรรมชาติเข้ามาเสริมในชั่วโมงการเรียนการสอนที่สอดคล้อง...ใช้ลม...ใช้แสงธรรมชาติ ที่เห็นจะเป็นโรงเรียนในต่างจังหวัดไม่ได้มีอาคาร ตึกแน่นหนา”
ความคาดหวัง...การรณรงค์ พลังคิด สะกิดโลก ในเด็ก เยาวชน เมื่อเทียบกับพลังงานที่เราใช้หมดลงทุกวี่วัน...และนับวันก็ยิ่งแพงขึ้น จะทดแทนกันได้สักกี่มากน้อย?
“เราคาดหวังกันไว้ ไม่ใช่ว่าจะลดการใช้พลังงานได้ฮวบฮาบ พลังคิด สะกิดโลก เป็นการสร้างจิตสำนึกให้เด็ก เยาวชนรู้จักการใช้พลังงานอย่างรู้คุณค่า เหมือนสร้างวินัยให้ใช้พลังงานอย่างประหยัด เหมือนเด็กญี่ปุ่นจะมีวินัยสูง เราก็อยากเห็นเด็กไทยมีวินัย มีความตระหนักเรื่องการใช้พลังงานให้ติดเป็นนิสัย”
ผลประหยัด เป็นสิ่งที่ได้มา ทำแล้วได้ผล แต่ระยะยาวที่เป็นความต้องการจริงๆ ก็คือการสร้างจิตสำนึก อยากให้เด็กไทย เยาวชนไทยมีวินัยการใช้พลังงานอย่างรู้คุณค่า จะทำให้ช่วยในการใช้พลังงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ทุกวันนี้เราใช้ไฟฟ้าเพิ่มขึ้นทุกวัน กระทรวงพลังงานก็คาดการณ์ไว้แล้วว่า อีก 20 ปีข้างหน้าจะเพิ่มขึ้นเท่าไหร่ ก็ตั้งเป้าลดการใช้ลงมาจากค่านั้นก็คือ 25 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งการจะทำให้ถึงวันนั้นได้จำเป็นต้องเริ่มกันตั้งแต่วันนี้...ในยามที่เศรษฐกิจดี อุตสาหกรรมขยายตัวก็จะใช้ไฟฟ้าเยอะ ย่อมมีความต้องการมากกว่าวันนี้
“ราคาพลังงานมีแต่แพงขึ้น...ความต้องการก็มีแต่จะเพิ่มขึ้น เรา...คนไทยทุกคนจะต้องร่วมมือกัน รวมพลังกันช่วยกันยื้อพลังงานราคาถูกให้อยู่กับเราไปให้นานที่สุดเท่าที่จะทำได้”
“พลังคิด สะกิดโลก” เริ่มที่เด็ก เยาวชน...ที่เป็นต้นหญ้าต้นเล็กๆที่จะเติบโตเป็นต้นไม้ใหญ่ในวันข้างหน้า แต่ในความเป็นจริงจำเป็นต้องรณรงค์ในทุกภาคส่วน ให้ตระหนักคิด โดยเฉพาะผู้ใหญ่...เคยถามตัวเองบ้างหรือยังว่า “วันนี้...คุณใช้ไฟฟ้าอย่างรู้คุณค่ามากน้อยแค่ไหน”
หากไม่รู้จักใช้พลังงานอย่างรู้คุณค่า “วิกฤติพลังงาน” จะต้องเกิดขึ้น.
ขอบคุณที่มา : ไทยรัฐออนไลน์